Geschreven door Ruth Wolters, geneeskundestudent
Casus: pijnklachten in de onderbuik bij een jonge vrouw
Je kijkt een dag mee op de poli gynaecologie. Er komt een 24 jarige vrouw die sinds een aantal maanden last heeft van een constante doffe pijn in de onderbuik. De laatste tijd krijgt ze ook een scherpe pijn bij bijvoorbeeld inspanning. Ook niezen veroorzaakt de steken in haar onderbuik. Het begint haar steeds meer te belemmeren in haar dagelijks leven.
Als je vraagt of ze al iets heeft gedaan om de pijnklachten te verminderen, vertelt ze dat ze tijdens een aanval meestal een paar minuten stil blijft staan of zitten. De klachten gaan dan niet weg, maar verminderen wel. Daarnaast vertelt ze dat de pijn zich in het midden van haar onderbuik bevindt. Het is niet met 1 vinger aan te wijzen en straalt meestal ook wat uit.
Ook vraag je of er de laatste tijd iets aan haar buik is opgevallen. Hierop antwoord ze dat haar buik de laatste tijd wat opgezet en hard aanvoelt. Maar dat zou ook met haar darmen te maken kunnen hebben denkt ze. Haar menstruatie is regelmatig en ze gebruikt geen anticonceptie.
Je wil verder onderzoek doen, aangezien je het toch niet helemaal vertrouwt. Gelukkig staat er een echoapparaat op de polikamer. Onder toeziend oog van de gynaecoloog maak je een inwendige (transvaginale) echo. De baarmoeder zit er normaal uit. Bij de eierstokken zie je wel wat bijzonders. Bij zowel de linker- als de rechter eierstok zijn cysten te zien. Ze hebben afmetingen van 6×8 cm en 11×9 cm. Best groot als je die getallen zo ziet. Geen wonder dat de patiënt een verergering van haar klachten bemerkt.
Een dermoïdcyste, ook wel een matuur teratoom genoemd, is een cyste in de eierstokken die bestaat uit uitgerijpte delen van de kiembladen. Het bijzondere aan deze cysten is, is dat ze allerlei soorten weefsel kunnen bevatten. Dan moet je zelfs denken aan haren en tanden.
Ze komen vooral voor bij vrouwen in de leeftijd van 10-30 jaar. Het zijn benigne cysten, die in 0,2-2% van de gevallen uiteindelijk kwaadaardig kunnen worden. De meeste patiënten met een dermoïdcyste merken er niets van. Wanneer ze een bepaalde grootte krijgen, kunnen er klachten als buikpijn, een opgezette buik en abnormaal vaginaal bloedverlies ontstaan. Ook kan de cyste voelbaar zijn als je de buik palpeert.
De behandeling bestaat uit een laparoscopische of laparotomische verwijdering van de cyste, eventueel inclusief eierstok.